TMMOB Mimarlar Odası Trabzon Şubesi Trabzon’da yapımı düşünülen raylı sistem için basın toplantısı düzenledi.
Oda yaptığı toplantıda şunları söyledi:
” Trabzon trafiğine çözüm bulmak için yıllardır düşünülen Hafif Raylı sistem 24 Nisan 2024 tarihinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Trabzon Büyükşehir Belediyesi arasında Raylı Sistem Hattının Devir Protokolü imzalandı.
Yapılan imza töreninden sonra tarafların açıklamalarında Trabzon Hafif Raylı Sistem Projesi’nin birinci
etabının “Şehir Hastanesi – Meydan” arasındaki 8,7 km’lik kısmına 2025 yılında başlanacağı, 2028 yılında da bitirileceği ve ardından Meydan – Havalimanı bölümünün ele alınacağı ifade edilmiştir.
Öncelikle bu yatırımın doğru bir planlama ve projelendirme ile kentimize kazandırılmasından mutluluk duyacağımızı belirtmek isteriz. Öte yandan konu hakkında şubemiz ilgili komisyonunca hazırlanan teknik rapor ve mesleki değerlendirmelerimiz ışığında; Trabzon Hafif Raylı Sistemi Projesi’nin bu etaplama anlayışıyla yapılmasının yanlış olacağını ve pek çok sorunu beraberinde getireceğini kamuoyu ile paylaşmak isteriz. Bu düşüncemizin nedenleri aşağıda verilmiştir:
- Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Tarafından 2022 yılında onaylanmış̧“Trabzon Ulaşım Ana Planı”nda Akçaabat – Arsin arasında planlanan raylı sistemin birinci etabında Stadyum – Meydan – Havalimanı bölümünün yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Ancak yapılan protokolde bu etap tekrar ikiye bölünmekte, kent merkezinin doğu tarafındaki hat (Trabzon Havalimanı hattı) sonraya bırakılmaktadır. Oysa kentin doğu tarafında kalan bölgede; sanayi siteleri, Maçka / Erzurum yolu bağlantısı, Şehirlerarası Otobüs Terminali, Forum AVM, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi (1000 yataklı), Diş̧ Hekimliği Fakültesi, Havalimanı, Hayri Gür Kapalı Spor Salonu, Avrasya Üniversitesi gibi nüfus çeken işlevler nedeniyle Trabzon Hafif Raylı Sisteminden faydalanacak yolcu sayısı daha fazladır. Bu protokol ile ulaşım ihtiyacının daha belirgin olduğu kentin doğu tarafı 2028 yılından sonraya bırakılmaktadır. - Diğer yandan kamu yatırımı olarak gerçekleştirilecek olan Trabzon Hafif Raylı Sistem Projesinin bir an önce işletmeye açılması ve yapılan yatırımın kamuya geri dönüşü hem kamu kaynaklarının verimli kullanımı hem de projenin devamı açısından önemlidir.
Daha önce Ulaşım Ana Planında önerilen Meydan bölgesinin her iki yönündeki (doğubatı) Havalimanı – Meydan – Stadyum aksı, yolcu potansiyelinin en yüksek olduğu hattır. Proje bu biçimi ile yapılıp açılırsa beklenen en büyük ekonomik faydayı sağlayacak ve yatırım kısa sürede geri dönebilecektir. Aksi durumda imzalanan protokolde belirtilen Şehir Hastanesi – Meydan hattı sadece batı bölümü özelinde yeterli yolcu kapasitelerine ulaşamayacağından yatırımın geri dönüşünü uzatacak, Trabzon Hafif Raylı Sistem Projesi kamu kaynaklarını tüketen bir proje olarak kadük kalabilecektir. Bu durum diğer etapların gerçekleştirilmesini tehlikeye atacak ve kentin ulaşım sorunları çok daha uzun yıllar çözülemez hale gelecektir. - Protokolde yapımı planlanan Şehir Hastanesi – Meydan hattı Meydan bölgesini son durak haline getirmektedir. Trabzon tek merkezli bir kenttir. Tarihsel süreçte kent ulaşımında Meydan bölgesi ulaşım açısından bir indirme-bindirme bölgesi ve aktarma istasyonu olarak görev yapmış̧, bunun ortaya çıkardığı trafik sorunları çileye dönüşmüş ve yıllarca çözülememiştir. Sistemi protokolde belirtildiği gibi kentin batı yönünü (Meydan-Şehir Hastanesi hattı) önceleyerek, Maraş Caddesi güzergahında planlamak ve uygulamak, ikinci kısma bırakılan meydan-havalimanı hattının gündeme alınıp tamamlanmasına kadar geçecek olan en iyi ihtimalle 6-8 yıl boyunca Meydan bölgesinde aktarma nedeniyle yoğunlukların yaşanmasına, trafiğin yeniden problem haline gelmesine sebep olacaktır. Trabzon Hafif Raylı Sistemi Projesi, Meydan bölgesini yeniden bir son durak ve aktarma istasyonu haline getirmeyecek şekilde planlanmalıdır.
- Geçmişte merkezde yaşanan trafik kaosunu çözmek için Meydan bölgesi yayalaştırılmış̧; belediye otobüslerinin, dolmuşların ve ilçelerden gelen minibüslerin durakları ve bekleme noktaları Meydan dışına, sahil bölgesine taşınmıştır. Tüm toplu taşıma araçlarının durak ve istasyonlarını Meydan bölgesinden sahile taşırken raylı sistemi Maraş Caddesi güzergahından Meydan son durak olacak şekilde planlamak da aktarma açısından yanlış ve bugüne kadar yapılan planlamaya aykırı bir uygulamadır.
- Trabzon Hafif Raylı Sistem Projesi’nin birinci etabında Şehir Hastanesi – Meydan hattının önerilmesi bu raylı sistemi, verilen isimden de anlaşılacağı üzere “Şehir Hastanesi Özel Raylı Sistemi”ne dönüştürecektir. Tüm gerekçelere rağmen Trabzon Hafif Raylı Sisteminin neredeyse sadece Şehir Hastanesi ulaşımına hizmet edecek şekilde, diğer kentsel ve kamusal kullanımları öteleyerek planlanması da kritik bir hata olacaktır.
Yukarıda özetlenen tüm gerekçeler ışığında TMMOB Mimarlar Odası Trabzon Şubesi olarak Trabzon Hafif Raylı Sistem Projesi ile ilgili basına ve beyanlara yansımış̧ protokolün yenilenerek; - Öncelikle Trabzon Ulaşım Ana Planında da belirtildiği gibi, Havalimanı – Meydan –
Stadyum arası birinci etabının bütün olarak uygulanmasını, - Şayet mesafenin uzunluğu ve maliyeti nedeniyle bakanlık tarafından bu şekilde tek seferde gerçekleştirilemiyor ise; Meydan bölgesi son durak olmayacak şekilde, doğubatı yönünde Beşirli – Değirmendere veya Ayasofya – Havalimanı gibi protokoldeki km sınırına uygun olarak yeni bir etaplama yapılmasını,
- Etaplamaya doğru karar verildikten sonra raylı sistemin ilgili bölgede hangi güzergahtan geçeceği (sahilden mi, Maraş Caddesi hattından mı, Tanjant yolu hattından mı vb.), bunun ulaşım ve kentsel mekanlar açısından yaratacağı olumlu ve olumsuz durumlar ile uygulama projeleri ve detaylarının da tüm paydaşlarıyla detaylıca tartışılarak karara bağlanmasını, önemle talep ediyoruz. Bu doğrultuda; başta Ulaştırma Bakanlığı, Trabzon Valiliği, Trabzon Büyük Şehir Belediye Başkanlığı ve Ortahisar Belediye Başkanlığı olmak üzere tüm siyasi partilerin Trabzon teşkilatları, kamu kurumlarının yönetici ve temsilcileri, meslek odaları, sivil toplum örgütleri ve Trabzon halkını konuyu yeniden gözden geçirmeye davet ediyoruz.
En büyük endişemiz Kanuni Bulvarı Boztepe Viyadüğü, Meydan ve Reşadiye Üst Geçitleri, denizle kent arasına set çeken otoyollar gibi bugün kimsenin kabul etmediği ve Trabzon’u derinden yaralayan uygulamaların bir benzerinin tekrar yaşanmasıdır.
Kamuoyuna saygılarımızla sunarız”.